بررسی علل و عوامل بوجودآورنده پدیده‌های رفتاری مخل عفت عمومی و اخلاق اجتماعی

در خصوص علل و عوامل بوجودآورنده پدیده‌های رفتاری یادشده که به عفت عمومی و اخلاق اجتماعی لطمه وارد می‌سازد می‌توان به علل زیر اشاره نمود:

1ـ تجرد و موانعی که برای ازدواج وجود دارد و موجب محرومیت جنسی می‌شود

ازدواج، عامل مؤثری در کاهش میزان رفتارهای غیر اخلاقی، مزاحمت و خشونت است. در شرایط کنونی اشتغال جوانان به تحصیل، فقدان موقعیت شغلی و نبود وضع تثبیت‌شده‌ای از نظر اقتصادی و اجتماعی اجازه ازدواج به همه جوانان نمی‌دهد. جوانی در این زمینه چنین می‌گوید: جامعه بسته و امکانات مالی ضعیف یا بسیار ضعیف که اجازه ازدواج نمی‌دهد یک حالت محکومیت برای جوانان به وجود آورده است، و دیگری در ادامه صحبت او می‌افزاید: البته جوانانی که از نظر خانوادگی دستی در قدرت و ثروت دارند با چنین مشکلات و محکومیتهایی روبه‌رو نیستند. مضاف بر مشکلات اقتصادی، در جامعه ما هنوز سنتها، انتظارات و ضوابط دست و پا گیر و غیر معقولی که با روح مذهب و دین نیز ناسازگار است ازدواج را برای دختران و پسران به امر مشکلی تبدیل کرده است. اما با وجود اینکه فراهم بودن شرایط ازدواج، عامل اساسی و اولیه برای سلامت اخلاقی جامعه است با این حال باز مشاهده می‌شود افراد متأهل نیز ایجاد مزاحمت و خشونت می‌نمایند و ضوابط اخلاقی جامعه را نادیده می‌گیرند. در اینجا این سؤال مطرح می‌شود از آنجا که مزاحمت، خشونت و رفتارهایی از این نوع، ناشی از محرومیتها و کمبودهای جنسی است پس چرا از افراد متأهل نیز مزاحمت و فساد سر می‌زند. در پاسخ می‌توان گفت: اولاً برای عده‌ای، بی‌بند و باری و دنبال هوا و هوس رفتن به صورت عادت در آمده است. ثانیا ازدواج ناموفق و یا عدم ارضای کافی عاطفی و جنسی در محیط خانواده چنین مشکلی را به وجود آورده است. به عبارتی وقتی ازدواج و تشکیل خانواده در عدم بروز مزاحمت، خشونت و فساد اخلاقی مؤثر است که روابط بین زن و شوهر از نظر اخلاقی، عاطفی و جنسی، روابط صحیح و تأمین‌کننده‌ای باشد. به عبارتی، هر چه در حوزه‌های مجاز اجتماعی روابط زن و مرد صحیح‌تر باشد، در حوزه‌های غیر مجاز مشکل یا وجود ندارد و یا کمتر است.

نکاتی چند در آموزش و تربیت جنسی و اخلاقی دختران

ـ دختران نوجوان باید طوری تربیت شوند که به واقع به دختر بودن و سعی در حفظ شرافت خود افتخار کنند. و در شرایط مختلف تحصیلی، شغلی، خانوادگی و... در یک رابطه مبتنی بر شناخت و احترام متقابل با جنس مخالف نکته‌بین و هوشیار بوده و میدان‌داری این برخورد و ارتباط را به دست داشته باشند تا ضمن سختگیری و تدبیر خود را از موارد احتمالی لغزش، فریب و نیرنگ حفظ کنند.
ـ برخورداری از غرور دخترانه، نه تنها دختران را در حفظ شرافت و مخالفت با تمایلات سرکش خود موفق می‌کند بلکه راه بر سوءاستفاده‌کنندگان نیز می‌بندد. دختری که هیچ گونه تربیتی از لحاظ غرور دخترانه و شرافت نداشته باشد نه تنها با تمایلات خود مخالفت نمی‌کند که دیگران را هم به آن فرا می‌خواند.
ـ دختر باید بداند که زیبایی تنها منحصر به زیبایی ظاهر نیست. بلکه زیبایی واقعی، زیبایی اندیشه، روح و شخصیت است. و در واقع جامعه باید از او زیبایی اندیشه و شخصیت را بخواهد. و حتی به هنگام ازدواج به عنوان اولین و مهمترین مسأله، شخصیت دختر باید مورد نظر باشد و بعد مسایل ظاهری.

محرکها و سرمنشأ بروز احساسات

لزوم توجه به تأثیر منفی بلوغ زودرس یا احساس پیش‌رس جنسی در تربیت جنسی نوجوانان و جوانان

یکی از مسایل مهم در تربیت و اخلاق جنسی نوجوانان و جوانان مسأله بلوغ زودرس و یا احساس پیش‌رسی جنسی (احساسات جنسی زودهنگام) است. آشنایی پدر و مادر و مربیان با این موضوع و عواقب آن و نیز محرکها و سرمنشأ بروز این احساسات، آنها را در شناخت مسأله و بکارگیری شیوه‌های مناسب جهت دور ساختن نوجوان و جوان از تأثرات زودهنگام باطنی، مشغول نمودن او به امور سازنده و مثبت و فراهم آوردن شرایط زندگی سالم برای وی کمک می‌نماید. و بزرگتران را وا می‌دارد که رفتار و کردار خود را در حضور کودکان کنترل کنند و دست کم در تعدادی از خانواده‌هایی که در قلمرو تفریح گرفتار نوعی ابتذال هستند و یا خانواده‌هایی که در رفتار و گفتار بی‌توجه و یا حتی در برخی یا معدودی از خانواده‌هایی که دارای تظاهرات رفتاری مخالف با اخلاق و معنویات هستند، نوعی توجه و حساسیت را برمی‌انگیزد و بر خصوصیات اخلاقی پدران و مادران که شرط اساسی تربیت صحیح جنسی کودکان است تأثیر می‌گذارد.
بلوغ زودرس جنسی یا احساس پیش‌رس جنسی اکنون در غرب به سنین آغاز نوجوانی کشیده شده است. در جامعه ما نیز چنان که پیشتر اشاره نمودیم ضمن صحبت و گفتگو با برخی جوانان به بروز چنین مسأله‌ای در میان تعدادی از جوانان که در سنین درس و تحصیل هستند، پی بردیم. این در حالی است که در سنین نوجوانی و جوانی جریانات روحی یعنی تفکر، حافظه، تصور و احساس به صورت ثمربخشی توسعه می‌یابند. و بدین سبب لازم است در این سنین آرامش و امنیت روانی نوجوانان و جوانان در خانواده فراهم بوده و محیط مساعدی برای پرورش و رشد قوای یاد شده مهیا باشد.

جوانان ، جنسیت واخلاق (2)

بررسی تربیت جنسی و اخلاقی نوجوانان و جوانان از سوی نهاد خانواده

در خصوص نقش نهاد خانواده و تربیت جنسی یعنی جنبه مهم رفتار انسانی، «آ.س. ماکارنکو» خاطر نشان می‌سازد که «تربیت جنسی صحیح نیز مانند هر یک از خصوصیات انسانی در صورتی به موفقیت نزدیک می‌شود که اساس خانواده بر پایه صحیحی استوار بوده و کودک زیر نظر پدر و مادری دلسوز بزرگ شده باشد.»
او بعد می‌گوید:
«در مسایل تربیت جنسی طرق خاصی که مختص پرورش و تربیت جنسی باشد تعیین نشده و وجود ندارد. بلکه صورت کلی کار تربیتی روی هم رفته تصویری از تربیت جنسی است.»
«محیط خانواده و شکل‌پذیری صحیح شخصیت را معین می‌سازد و از جمله زمینه جنسی آن را مشخص می‌کند، برای تربیت اخلاقی کودکان باید پدر و مادر نمونه نفوذ و شخصیت باشند».(31)
اگر پدر و مادر و یا دیگر اطرافیان کودک در گفتار و رفتار بی‌نزاکت و خشن باشند و سخنان ناشایست بر زبان آورند، کودک ابتدا ناخودآگاه و بی‌اختیار این رویه را به کار می‌برد و سپس به تدریج گفتار و کردار او بر همین منوال شکل گرفته و گستاخ می‌شود. برای مثال از یک دختر نوجوان که به طور دایم زندگی سبکسرانه و بی‌بند و بار مادرش را پیش رو دارد، نمی‌توان انتظار اخلاقی بودن را داشت و یا پدری که اوقات فراغت خود را در میهمانیهای نامناسب، با خوش‌گذرانی سپری می‌کند، شرایط لازم را برای تربیت اخلاقی پسر و دختر خود ندارد. بنابراین «اعتبار شخصی، موازین اخلاقی پدر و مادر، زندگی کودکان را در طول حیات رهبری می‌کند. چنین اعتباری وقتی بروز می‌کند که پدر و مادر دور از رذالت و وقاحت و فساد اخلاقی و دروغگویی باشند.»(32)

نويسنده:فاطمه صفری